do glosariusza

Kwalifikacje zawodowe to wystawiony przez oficjalny organ w kraju uzyskania kwalifikacji zawodowych dyplom szkolenia zawodowego, które prowadzi do zdobycia jasno zdefiniowanego zawodu, jak np. lekarz lub lekarka. Kwalifikacje zawodowe są dokumentowane dyplomem.

Kwalifikacje zawodowe mogą być udokumentowane również przez stosowne doświadczenie zawodowe , zdobyte w kraju
lub za granicą.

W przypadku kwalifikacji zawodowych uzyskanych za granicą obowiązuje postępowanie w sprawie uznania kwalifikacji. Dla uznania kwalifikacji zawodowych w tym znaczeniu istotne są dyplomy zawodowe, dyplomy kształcenia ustawicznego, prawo do wykonywania zawodu, pozwolenie na wykonywanie zawodu oraz pozwolenie na używanie tytułu zawodowego.

W przypadku dyplomów ukończenia studiów wyższych, np. jako geolog czy matematyk oraz wielu innych dyplomów
ukończenia studiów wyższych, które nie prowadzą do uzyskania kwalifikacji zawodowych, jak to opisano wyżej, nie przeprowadza się postępowania w sprawie uznania kwalifikacji, ale ocenę świadectwa.

do glosariusza

Także:
uznanie kwalifikacji zawodowych,
stwierdzenie równoważności,
uznanie kwalifikacji 

Uznanie w kontekście zagranicznych kwalifikacji zawodowych oznacza, że obce kwalifikacje zawodowe są zrównane z porównywalnym zawodem niemieckim. Zagraniczne kwalifikacje zawodowe są więc uznawane w Niemczech. 

Rozróżnia się uznanie pełne, częściowe oraz brak uznania. 

„Pełne uznanie“ oznacza, że kwalifikacje zawodowe danej osoby są równoważne z porównywalnym zawodem niemieckim.

„Częściowe uznanie“ oznacza, że stwierdzono istotne różnice między kwalifikacjami zawodowymi osoby a porównywalnym zawodem niemieckim. Jednakże dzięki pomyślnemu uczestnictwu w szkoleniu dostosowawczym lub środkach wyrównawczych  można uzyskać „pełne uznanie”.  "Brak uznania" oznacza, że różnice między kwalifikacjami zawodowymi danej osoby a porównywalnym zawodem niemieckim są zbyt duże.

Aby otrzymać uznanie kwalifikacji należy złożyć wniosek o uznanie kwalifikacji zawodowych. Następnie rozpoczyna się postępowanie w sprawie uznania kwalifikacji zawodowych.

do glosariusza

Niemiecki: staatlich anerkannt (Bezeichnung)

Istnieje kilka rodzajów uznawania kwalifikacji przez państwo. „Uznany przez państwo" lub „certyfikowany przez państwo" to odpowiednie dodatki do tytułu zawodowego. Są one prawnie chronione. Ten, kto posiada prawo do ich odpowiedniego używania, odbył kształcenie zawodowe, które spełnia określone wymagania. Nie należy tego utożsamiać z pojęciem uznania w kontekście zagranicznych kwalifikacji zawodowych.

Dodatek może być częścią nazwy zdobytego zawodu, np. po doskonaleniu zawodowym, np. „certyfikowany ekonomista" lub „certyfikowany informatyk”. Jest to wówczas regulowane na drodze prawnej przez przepisy ustawowe i wykonawcze.

Ale może to również oznaczać, że chodzi tutaj o dodatek związany z konkretnymi kwalifikacjami zawodowymi oraz dodatkowymi ograniczeniami prawnymi w tytule zawodowym, na przykład ze względu na przepisy krajowe w krajach związkowych. Przykładem tego są „certyfikowany chemik środków spożywczych” lub „certyfikowana opiekunka osób starszych”. 
W zawodach społecznych w oparciu o przepisy krajowe istnieją zawody takie jak np. "uznany przez państwo pracownik socjalny". Dzięki uznaniu państwowemu w niektórych zawodach można wykonywać szczególnie specjalistyczne zadania zawodowe.

Informacji odnośnie regulacji w konkretnym zawodzie udziela właściwy organ. Można je znaleźć w praktycznej wyszukiwarce.

Praktyczna wyszukiwarka

do glosariusza

Wniosek o uznanie kwalifikacji zawodowych ma zazwyczaj formę formularza. Za jego pomocą można złożyć wniosek o uznanie zagranicznych kwalifikacji zawodowych.

Wniosek o uznanie wraz z niezbędnymi dokumentami przesyła się do właściwego organu. Albo składa się go tam osobiście. Wniosek o uznanie kwalifikacji zawodowych można ściągnąć ze strony internetowej właściwego organu.

Czasami nie ma żadnego wniosku o uznanie do pobrania. Wtedy osoba musi złożyć nieformalny wniosek. Następnie osoba ta musi napisać pismo do właściwego organu. W piśmie tym osoba ta musi zawnioskować o wszczęcie postępowania w sprawie uznania kwalifikacji.  Właściwy organ poinformuje o tym, w jaki sposób można to zrobić.

do glosariusza

Także: badanie braków

Badanie umiejętności jest formą środka wyrównawczego dla obywateli państw UE/EOG/Szwajcarii.
Jeżeli w postępowaniu w sprawie uznania kwalifikacji w zawodzie regulowanym stwierdzono istotne różnice między kwalifikacjami zawodowymi osoby a porównywalnym zawodem  niemieckim, można skorzystać z badania umiejętności. Badanie umiejętności odnosi się przy tym tylko do tych treści, które warunkują wykonywanie danego zawodu w Niemczech, a które nie zostały udokumentowane w dokumentach. Badanie umiejętności uwzględnia posiadane już kwalifikacje zawodowe.

do glosariusza

Staż adaptacyjny jest środkiem wyrównawczym  w obszarze zawodów regulowanych. Dzięki pomyślnemu uczestnictwu w stażu adaptacyjnym można zniwelować istotne różnice w stosunku do porównywalnego zawodu niemieckiego. Staż adaptacyjny jest praktycznym wykonywaniem danego zawodu regulowanego pod nadzorem wykwalifikowanego specjalisty w zawodzie, np. pielęgniarki w szpitalu. Ewentualnie może to być związane z dodatkowym szkoleniem. Czas trwania stażu adaptacyjnego zależy od istotnych różnic , które zostały stwierdzone w decyzji o uznaniu. Staż adaptacyjny trwa maksymalnie 3 lata. Po pomyślnym zakończeniu stażu adaptacyjnego, można uzyskać pełne uznanie.

do glosariusza

Niektóre zawody w Niemczech są regulowane. Regulowany oznacza, że należy potwierdzić swoje kwalifikacje zawodowe, aby móc pracować w Niemczech w tym zawodzie. Jest to wymóg prawny. Zawody regulowane to np. pielęgniarka, lekarz lub nauczyciel. Informacje, czy kwalifikacje zawodowe danej osoby są regulowane, znaleźć można w  praktycznej wyszukiwarce.

do glosariusza

siehe Handwerk, zulassungspflichtiges

do glosariusza

Także: kwalifikacje mistrzowskie

Tytuł mistrzowski to określenie dyplomu doskonalenia zawodowego zdobytego na podstawie doskonalenia
zawodowego Mistrzowie posiadają kwalifikacje na wyższe stanowiska w zakładach i firmach lub w obszarze kierowania
przedsiębiorstwem.

Istnieją formy doskonalenia w celu uzyskania tytułu mistrza w różnych zawodach. Z reguły doskonalenie  w celu uzyskania
tytułu mistrza opiera się na ukończonym kształceniu zawodowym. Ewentualnie można posiadać również wystarczające doświadczenie zawodowe lub posiadając dyplom ukończenia studiów wyższych odbyć doskonalenie. To, czy jest to możliwe, zależy zawsze od uwarunkowań prawnych danego zawodu.

Tytuł mistrzowski w rzemiośle zalicza się np. do dyplomów doskonalenia zawodowego. Istnieją jednak również mistrzowie w przemyśle, rolnictwie i innych dziedzinach zawodowych.

do glosariusza

Analiza kwalifikacji jest szczególną formą potwierdzenia kwalifikacji zawodowych. To potwierdzenie odbywa na następujących zasadach:

• Osoba złożyła wniosek o uznanie jej kwalifikacji zawodowych.
• Osoba ta chce pracować w zawodzie wymagającym określonego szkolenia lub jako mistrz rzemiosła.
• Osoba ta nie jest w stanie przedstawić istotnych dokumentów nie z własnej winy.
• Właściwy organ ma wątpliwości co do autentyczności przedłożonych dokumentów.
• Właściwy organ zaoferował analizę kwalifikacji.

W analizie kwalifikacji potwierdza się w sposób praktyczny wiedzę i umiejętności zawodowe. Na przykład na podstawie próbki pracy, fachowej rozmowy lub pracy w firmie na okres próbny.

Osoba nie może być sama winna utraty swoich dokumentów. Właściwy organ może zażądać, aby dana osoba złożyła w tym celu przysięgę. Analiza kwalifikacji umocowana jest w Ustawie o stwierdzaniu zagranicznych kwalifikacji zawodowych (BQFG) oraz w Ustawie o rzemiośle (HwO).

Najczęściej zadawane pytania - Analiza kwalifikacji

do glosariusza

W przypadku zawodów nieregulowanych państwo nie stawia określonych wymagań. Oznacza to, że nie ma żadnych zezwoleń na wykonywanie zawodu, które byłyby konieczne, aby pracować w zawodzie. Na przykład w Niemczech wszystkie zawody oparte na kształceniu zawodowym w systemie dualnym nie są regulowane. Uznanie nie jest warunkiem koniecznym do wykonywania pracy w takim zawodzie.

do glosariusza

Jeżeli w postępowaniu w sprawie uznania kwalifikacji nie dokonano pełnego uznania, to decyzja w sprawie uznania kwalifikacji zawodowych  zawiera wymienione w punktach różnice w treści i czasie trwania pomiędzy kwalifikacjami zawodowymi danej osoby a porównywalnym zawodem niemieckim. Różnice te nazywane są "istotnymi różnicami"

do glosariusza

Także:
decyzja o równoważności,
decyzja,
decyzja o równoważności,
decyzja o stwierdzeniu równoważności,
czy też zaświadczenie o uznaniu kwalifikacji 

Decyzja w sprawie uznania kwalifikacji zawodowych jest prawnie wiążącym pismem, w którym właściwy organ informuje Państwa o wyniku postępowania w sprawie uznania kwalifikacji zawodowych.

W przypadku pełnego uznania decyzją o uznaniu może być również prawo do wykonywania zawodu lub pozwolenie na wykonywanie zawodu , pozwolenie na posługiwanie się tytułem zawodowym lub zaświadczenie o uznaniu kwalifikacji przez państwo.

do glosariusza

Także: kwalifikacje porównywalne

Zawód porównywalny to niemieckie kwalifikacje zawodowe, które są porównywane w postępowaniu w sprawie uznania kwalifikacji z zagranicznymi kwalifikacjami zawodowymi.

do glosariusza

Niemiecki: Zuständige Stelle

Postępowanie w sprawie uznania kwalifikacji przeprowadza „właściwy organ”. Właściwym organem może być na przykład organ, urząd lub izba. Który z organów jest właściwy w sprawie uznania, można dowiedzieć się korzystając z praktycznej wyszukiwarki.

do glosariusza

Także:
postepowanie w sprawie stwierdzenia równoważności,
stwierdzenie równoważności, 
lub badanie równoważnoścI

W postępowaniu w sprawie uznania kwalifikacji właściwy organ w Niemczech sprawdza, w jakim stopniu zagraniczne kwalifikacje zawodowe są równoważne z odpowiednim porównywalnym zawodem niemieckim i czy może nastąpić ich uznanie.

W postępowaniu w sprawie uznania kwalifikacji właściwy organ wymaga świadectw i dokumentów, które informują o treści i czasie trwania zagranicznych kwalifikacji zawodowych.  Ważne jest przy tym również doświadczenie zawodowe w danym zawodzie.

do glosariusza

Praktyczna wyszukiwarka jest specjalnym narzędziem na stronie www.anerkennung-in-deutschland.de. Zawiera ona ważne informacje odnośnie uznawania konkretnych kwalifikacji zawodowych w Niemczech. Za pomocą praktycznej wyszukiwarki kilkoma kliknięciami myszki można przeszukać właściwy organ i otrzymać najważniejsze informacje odnośnie profilu zawodowego porównywalnego zawodu niemieckiego, postępowania w sprawie uznania kwalifikacji, o wymaganych dokumentach,  kosztach postepowania oraz innych szczegółach dotyczących zawodu.

Anerkennungs-Finder

do glosariusza

Państwa Unii Europejskiej (UE) i Europejskiego Obszaru Gospodarczego (EOG) oraz Szwajcaria.

Państwami członkowskimi UE są: Belgia, Bułgaria, Dania, Niemcy, Estonia, Finlandia, Francja, Grecja, Irlandia, Włochy, Chorwacja, Łotwa, Litwa, Luksemburg, Malta, Holandia, Austria, Polska, Portugalia, Rumunia, Słowacja, Słowenia, Hiszpania, Szwecja, Czechy, Węgry, Cypr. 

Państwami EOG są wszystkie państwa członkowskie UE oraz Islandia, Liechtenstein, Norwegia. 

Szwajcaria uczestniczy w europejskim systemie uznawania kwalifikacji zawodowych na podstawie umów dwustronnych z UE.

do glosariusza

Po niemiecku: Aufenthaltstitel

Obywatele państw trzecich potrzebują państwowego pozwolenia na wjazd i pobyt w Niemczech. To pozwolenie jest nazywane: uprawnieniem do pobytu.

Istnieją 3 ograniczone czasowo uprawnienia do pobytu: 

• pozwolenie na pobyt
• niebieska karta UE
• wiza

Istnieją 2 nieograniczone czasowo uprawnienia do pobytu: 

• pobyt stały w UE
• zezwolenie na osiedlenie się

W Niemczech wniosek o wydanie uprawnienia do pobytu składa się w Urzędzie ds. cudzoziemców. Za granicą wniosek o wydanie uprawnienia do pobytu składa się w niemieckim przedstawicielstwie dyplomatycznym za granicą.
Dalsze informacje można uzyskać w Federalnym Urzędzie ds. Migracji i Uchodźców (BAMF).

Informacje dotyczące wjazdu osób z państw trzecich 
Informacje odnośnie prawa do pobytu

Obywatele UE i EOG nie potrzebują uprawnienia do pobytu. Obywatele Szwajcarii muszą zgłosić swój pobyt w Niemczech. 

Informacje dla obywateli UE/EOG/Szwajcarii