BIBB Logo
Federal Mesleki Eğitim Kurumu teklifi

Terimler sözlüğü

Sözlükte "Anerkennung in Deutschland" metninde sürekli karşılaşacağınız kavramların kolay anlaşılır açıklamalarını bulabilirsiniz

Harflere göre filtrele
A
AB mesleki deneyim sertifikası

Almanca: EU-Bescheinigung
Ayrıca: EG-Bescheinigung
   

Bir AB ülkesinde çalışmak için, genellikle başka bir AB ülkesindeki mesleki deneyimin resmi kanıtı gereklidir. Söz konusu olan AB mesleki deneyim sertifikası, Almanya'da özellikle zanaat ve sanayi ile ticaret alanındaki meslekler için önemlidir.

AB mesleki deneyim sertifikası, gelinen üye devletteki meslek için yetkili makam tarafından verilir.

AB Mesleki Denklik Direktifi

Almanca:  EU-Berufsanerkennungsrichtlinie  
Ayrıca: Berufsanerkennungsrichtlinie, Anerkennungsrichtlinie

AB Mesleki Denklik Direktifi resmi adı "Avrupa Parlamentosu ve Konseyinin 7 Eylül 2005 tarihli, 2005/36/AT sayılı mesleki yeterliliklerin denkliği hakkındaki direktif". AB Mesleki Denklik Direktifi yasalarla düzenlenen meslekler için geçerlidir ve AB üye devletlerinde kazanılan mesleki yeterliliklerin AB üye devletleri vatandaşları için karşılıklı denkliğine yönelik ölçüt ve işlem yasalarını belirler. Mesleki yeterliliklerin denkliğinin  değerlendirilmesi için direktife "önemli farklar" kavramı eklenmiştir. Direktif, Yetkili Mercinin ilgili meslekteki mesleki deneyiminizi dikkate alması gerektiğini belirler ve mesleki yeterliliklerinizdeki önemli farkların Alman referans mesleğe göre eşitlenmesi gerektiğini belirtir. Buna rağmen hala önemli farklar varsa  bunar adaptasyon yeterlilik kurslarıyla eşitlenebilir.

Direktif 15 Ekim 2005'te yürürlüğe girmiştir ve 2013/55/AB sayılı direktifle yeniden düzenlenmiştir.

AB/ABA/İsviçre

Almanca: EU/EWR/Schweiz

Avrupa Birliği ülkeleri (AB) ve Avrupa Ekonomik Alanı (ABE) ve İsviçre. AB üye ülkeleri: Belçika, Bulgaristan, Danimarka, Almanya, Estonya, Finlandiya, Fransa, Yunanistan, İrlanda, İtalya, Kıbrıs, Letonya, Litvanya, Lüksemburg, Malta, Hollanda, Avusturya, Polonya, Romanya, Slovakya, Sırbistan, İspanya, İsveç, Çek Cumhuriyeti, Ukrayna, Mısır.

ABA ülkeleri tüm AB üye devletleri ayrıca İzlanda, Lichtenstein ve Norveç'tir.

İsviçre, AB ile karşılıklı anlaşmaları baz alarak mesleki tanıma ve denklik için Avrupa sistemine katılmaktadır.

Adaptasyon kursu

Almanca: Anpassungslehrgang

Adaptasyon kursu yasalarla düzenlenen sağlık hizmeti meslekleri alanında telafi programıdır. Adaptasyon kursuna başarılı katılımla

Alman referans meslekle aradaki önemli farkları eşitleyebilirsiniz. Adaptasyon kursu ilgili yasalarla düzenlenen mesleklerin örn. hastanedeki sağlık hizmetlisi ve hasta bakıcının nitelikli profesyonellerin gözleminde pratik icrasıdır. Muhtemelen bununla ek ileri eğitim bağlıdır. Adaptasyon kursunun süresi denklik kararınızda tespit edilmiş önemli farklılıklara bağlıdır. Adaptasyon kursu maksimum 3 yıl sürer. Adaptasyon kursu başarıyla tamamlanırsa tam denklik alabilirsiniz.

 

Adaptasyon yeterlilik kursu

Almanca: Anpassungsqualifizierung

Adaptasyon yeterlilik kursuyla yasalarla düzenlenmeyen mesleklerde mesleki yeterliliğini ile Alman referans meslek arasındaki önemli farkları eşitleyebilirsiniz. Böylece hala tam denklik edinilebilir. Bunun için başarıyla tamamladıktan sonra Yetkili Merciye ardıl başvuruda bulunabilirsiniz.

Alman kökenli göçmenler

Almanca: Spätaussiedler
Ayrıca: Aussiedler, Russlanddeutsche

Alman kökenli göçmenler, eski Sovyetler Birliği'nden veya Doğu Avrupa'dan Almanya'ya göç eden Alman kökenli kişilerdir. Bu insanlar resmen Alman kökenli göçmenler olarak tanınır.

Alman kökenli göçmenlik belgesi ile bu kişiler özel bir mesleki denklik prosedürü için başvurabilirler. Alman kökenli göçmenlik belgesinin diğer adı, sınır dışı edilen kimliğidir.

Ana vatanın üyelik durumu

Almanca: Herkunftsmitgliedstaat

Anavatanın üyelik durumu kişinin anavatanının Avrupa Birliği (AB) ülkelerinden biri olduğunu belirtir. AB vatandaşıysanız anavatanınızdan göçme ve başka bir AB ülkesine göçme ve burada ikamet etme hakkına sahipsiniz.

Anavatan

Almanca: Herkunftsland
Ayrıca: Herkunftsstaat, Heimatland

Kişinin geldiği ülkedir. Genelde bu kişi bu ülkenin vatandaşlığına sahiptir.

Ardıl başvuru

Almanca: Folgeantrag
Ayrıca: Sonradan başvuru [Nachfolge·antrag],
yeniden kabul başvurusu [Wiederaufnahme·antrag]

Takip başvurusu, tanınmaya yönelik yeni bir başvurudur. Başvuruyu adaptasyon yeterlilik kursuyla sonra yaparsınız. Sorumlu organ daha sonra temel farklılıkların uzlaştırılıp uzlaştırılmadığını kontrol eder. O zaman tam denklik alacaksınız.

Avrupa Meslek Kimliği (EBA)

Almanca: Europäischer Berufsausweis (EBA)

Avrupa Meslek Kimliği (EBA)mesleki yeterliliklerin denkliği için elektronik bir prosedürdür. Yalnızca Avrupa Birliği (AB) ülkelerinde geçerlidir.

EBA şu anda aşağıdaki meslekler için mevcuttur:

  • Eczacı
  • Hemşire
  • Fizyoterapist
  • Dağcılık rehberi
  • Emlakçı

EBA hakkında daha fazla bilgiye git
Your Europe: European Professional Card - EPC

B
Bilgi sınavı

Almanca: Kenntnisprüfung

Bilgi sınavı üçüncü ülke vatandaşları için muhtemel telafi programıdırYasalarla düzenlenen mesleklerde mesleki yeterliliğiniz ile Alman referans meslek arasında diploma denklik işlemlerinde önemli farklar bulunmuşsa bilgi sınavına girilebilir. Yetkili merci bilgi sınavını yapar. Bilgi sınavı resmi Alman bitirme sınavlarının içeriğiyle ilgilidir. Yani kontrol kapsamı resmi bitirme sınavına denktir. Fakat bitirme sınavının tüm içerikleri eklenebilir.

Ç
Çalışma izni

Almanca: Arbeitserlaubnis

Çalışma izni sözcüğü resmi bir terim değildir ve ayrı bir belge değildir. Resmi terim, gelir getiren bir işte çalışma iznidir. Yabancılar Dairesi bu izni oturma iznindeki bir kayıtla verir. Üçüncü ülkelerden gelen insanların Almanya'da çalışabilmeleri için bu izne ihtiyaçları bulunmaktadır. Bunun anlamı şudur: Üçüncü ülkelerden gelen kişilerin Almanya'da oturma izninde bir kayıt varsa çalışmalarına izin verilir!

AB ve AEA vatandaşlarının Almanya'da çalışmak için oturma iznine ihtiyaçları yoktur. İsviçre vatandaşları için yalnızca İsviçre'de oturma izni gereklidir.

Make it in Germany Quick-Check ile olanaklarınızı gözden geçirin: Buradan Almanya'da çalışıp çalışamayacağınızı öğrenebilirsiniz.

Make it in Germany Quick-Check’i

Çalışma izni

Almanca: Berufserlaubnis

Çalışma izni resmi meslek ruhsatıdır. Bir çalışma izni ile Almanya'da örn. sağlık hizmeti mesleklerinde çalışılabilir.

Akademik sağlık hizmeti mesleklerinde onamaya kıyasla çalışma izni geçici, süreyle sınırlıdır ve en azından diğer kısıtlamalar içerir.

Örn. diploma denklik işlemleri kapsamında doktor olarak onama aldıysanız ve hala bilgi sınavı gerekliyse size muhtemelen çalışma izni verilebilir.

Çevirmen (resmi çağrılı/yetkili)

Almanca: Übersetzerin oder Übersetzer (öffentlich bestellt/ermächtigt)
Ayrıca: ermächtigte Übersetzerin/ ermächtigter Übersetzer
vereidigte Übersetzerin/vereidigter Übersetzer
beeidigte Übersetzerin/beeidigter Übersetzer

Çevirmenler bir dili başka bir dile çevirir. Bazen çevrilen resmi belgelerde, çevirinin doğru olduğunun onaylanması gereklidir. Belge daha sonra resmi damga ve imza ile onaylanır. Almanya’da bunu sadece yetkili çevirmenlerin yapmasına izin verilir. Yetkili çevirmenlere bu yetki mahkeme tarafından verilir. Almanya'da bu çevirmenlere farklı adlar verilebilir. Bunlar şöyle adlandırılabilir:

  • Resmi şekilde çağrılı
  • Mahkeme emri ile çağrılı
  • (Genellikle) yetkili 
  • (Genellikle) yeminli
  • (Genellikle) yeminli

Denklik başvurusuna genellikle çevrilmesi gereken belgeler dahildir. Almanya'daki çevirmenlerin listesi, eyalet yargı makamlarının tercüman ve çevirmenler veri tabanında İnternette yer almaktadır.

Bazen yetkili makamlar, yurtdışında resmi şekilde atanan bir çevirmenin çevirisini kabul etmemektedir! Bu nedenle çeviri yaptırmadan önce yetkili makama şu soru sorulmalıdır: Belgelerimi geldiğim ülkede tercüme ettirebilir miyim?
Diğer ülkelerdeki Alman büyükelçilikleri, yurtdışındaki resmi veya yetkili çevirmenlerle iletişim hakkında bilgi vermektedir

Tercüman ve çevirmen veri tabanı

Diğer ülkelerdeki Alman büyükelçilikleri

D
Denklik

Almanca: Gleichwertigkeit

bkz. denklik

Denklik

Almanca: Anerkennung
Ayrıca: Mesleki yeterlilik denkliği [Berufs·qualifikation],
denklik belgesi tespit işlemi [Gleichwertigkeits·feststellung],
mesleki tanıma ve denklik [berufliche Anerkennung],
denklik [Gleichwertigkeit]

Yurt dışındaki mesleki yeterlilikler bakımından denklik, Alman mesleki yeterliliği olmayan, bir referans mesleğe yasal olarak eşdeğer olan denkliktir. Yabancı mesleki yeterlilik Almanya'da denk kabul edilir.

Tam, kısmi denklik ve denklik alama arasında ayrım yapılır. "Tam denklik" mesleki denkliğinizin Alman  referans meslekle eşdeğer olduğu anlamına gelir. "Kısmi denklik" mesleki yeterliliğini ile referans meslek arasında önemli farkların olması anlamına gelir. Adaptasyon yeterlilik kursu veya telafi programına başarılı bir şekilde katılarak "tam denklik" alabilirsiniz.  "Denklik alamama durumu" mesleki yeterliliğiniz ve Alman referans meslek arasındaki farkın büyük olması anlamına gelir.

Denklik alabilmek için denklik başvurusu yapılmalıdır. Ardından diploma denklik işlemleri başlatılır.

Denklik başvurusu

Almanca:  Anerkennungsantrag
Ayrıca:  Antrag auf Anerkennung

Denklik başvurusu genellikle bir formdur. Bu, yabancı mesleki yeterliliklerinin denkliği için başvuruda bulunulmasını sağlar.

Denklik başvurusu, gerekli belgelerle birlikte yetkili makama gönderilir. Ya da oraya şahsen teslim edilir. Denklik başvurusu yetkili makamın web sitesinden indirilebilir.

Bazen indirilebilen bir denklik başvurusu yoktur. O zaman şekle bağlı olmayan bir başvuruda bulunulması zorunludur. Bu durumda yetkili makama bir dilekçe yazılmalıdır. Dilekçede denklik prosedürü için başvuruda bulunulmalıdır. Yetkili makam bunun nasıl yapılacağı hakkında bilgi vermektedir.

Denklik belirleme

Almanca: Gleichwertigkeitsprüfung
Ayrıca: Gleichwertigkeitsfeststellung

Diploma denklik işlemlerinde Almanya'daki Yetkili Merci mesleki yeterliliğinizin Alman referans mesleğe eşdeğer olup olmadığını kontrol eder. Bu nedenle bu kontrolün adı denklik belirlemedir. Yetkili Merci kontrol için mesleki yeterliliğin içeriği ve süresi hakkında bilgi veren karne ve dokümanlara gerek duyar. İlgili meslekteki mesleki deneyiminiz de önemlidir.

Denklik bulucu

Almanca: Anerkennungs-Finder

Denklik bulucu www.anerkennung-in-deutschland.de adresindeki özel bir araçtır. Almanya'daki somut mesleki yeterliliklerin denkliği için önemli bilgileri toplar. Denklik bulucu üzerinden sadece bir kaç tıkla Yetkili Mercinizi araştırabilir ve Alman referans mesleğinizin mesleki profiline, diploma denklik işlemlerine , gerekli dokümanlara, işlem masraflarına ve mesleğe yönelik diğer özelliklere yönelik önemli bilgileri edinebilirsiniz.

Denklik bulucu

Denklik hibesi

Almanca: Anerkennungszuschuss
Ayrıca: Anerkennungszuschuss des Bundes, „Zuschuss“

Denklik hibesi, yabancı mesleki yeterliliklerin veya yükseköğretim yeterliliklerinin denklik almasına yönelik süreçler için finansal destek niteliği taşır.

Finansal destek

Denklik kararı

Almanca: Anerkennungsbescheid
Ayrıca: Denklik kararı [Gleichwertigkeits·bescheid], karar, denklik kararı, denklik belgesi tespit işlemine yönelik karar [Gleichwertigkeits·feststellung] veya denklik belgesi[Anerkennungs·urkunde]

Denklik kararı, bununla Yetkili Mercinin diploma denklik işlemlerinin sonucunu size bildirdiği yasal olarak bağlayıcı bir yazıdır.

Denklik kararı tam denklikte onama veya meslek tanımını sürdürmeye yönelik çalışma izni veya resmi denklik olabilir.

Denklik ortaklığı

Almanca: Anerkennungspartnerschaft

Denklik ortaklığı, üçüncü ülkelerden gelen kişiler için bir tür oturum iznidir. Bu oturum izninin amacı, Almanya’daki diploma denklik işleminin yaptırılması ve en fazla 3 sene sonra tam denklikle tamamlanmasıdır.

Denklik ortaklığı sayesinde, üçüncü ülkelerden gelen kişiler yurtdışında edindikleri mesleki yeterlilikleri için önceden denklik işlemlerini yaptırmadan da Almanya’ya giriş yapabilirler. Söz konusu kişiler, yurtdışındayken bir iş bulduysa, işvereni ile bir sözleşme yapmalıdır. Bu sözleşmede, ülkeye giriş yapıldıktan hemen sonra denklik işlemlerine başvurulacağına dair yükümlülük yer alır. Uzman adayı ülkeye giriş yapabilir ve hemen çalışmaya başlayabilir. Eğer çalışmaya başladığı mesleği düzenlemeye tabiyse, belirli görevlerde yer almasına henüz izin verilmez. İşveren de uzmanın denklik işlemlerine destek verir. Denklik için gerekli olan kalifikasyonun edinilmesini sağlamalıdır.

Denklik ortaklığı ve bunun ön koşulları hakkında daha fazla bilgiyi burada bulabilirsiniz:

Denklik ortaklığı süreci nasıl işliyor?

Denklik işlemlerinin avantajları

Denklik yasası

Almanca: Anerkennungsgesetz

Denklik Yasasının resmi adı: "Yurt dışında edinilen mesleki yeterliliklerin tespiti ve denkliğinin iyileştirilmesine yönelik yasa". Denklik Yasası yurt dışındaki mesleki yeterliliklerin denkliğini düzenler. Denklik Yasasının bir kısmı Mesleki Yeterlilik Belirleme Kanunu (BQFG) ve mesleklere yönelik uzman yasalar ve tüzüklerin uyarlanmasıdır. 1 Nisan 2012'den itibaren yurt dışında mesleki yeterliliği olan kişilerin Denklik Yasası sayesinde genel olarak yeterliliklerinin uygun Alman referans meslekle kıyaslanmasını talep etme hakları vardır.

Almanya'da Federal Denklik Yasası ve 16 eyaletin Denklik Yasaları vardır.

Dil sertifikası

Almanca: Sprachzertifikat
Ayrıca: Sprachdiplom, Sprachtest, Sprachnachweis, Deutschzertifikat

Yasayla düzenlenmiş birçok meslek için Almanca dil yeterlilik belgesi gereklidir. Bu belge dil sertifikası veya dil diplomasıdır. Şu durumlardan sonra bir dil sertifikası veya dil diploması alınabilir: Bir dil sınavı başarıyla geçilmelidir. Bir dil sertifikası Almanca dil bilgisi seviyesini belgelemektedir. Seviye, Diller için Ortak Avrupa Referans Çerçevesine (GER dayanmaktadır. Farklı dil seviyeleri mevcuttur. Her meslek belirli bir dil seviyesi gerektirir. Yetkili makam, ilgili meslek için gerekli olan dil seviyesi ve dil sertifikası hakkında bilgi sağlar.

Almanca dil sertifikaları şunlardır; örneğin:

Diller için Ortak Avrupa Referans Çerçevesi (GER)

Almanca: Gemeinsamer Europäischer Referenzrahmen für Sprachen (GER)

Diller için Ortak Avrupa Referans Çerçevesi (GER), Avrupa Konseyi'nin bir yabancı dilde dil bilgisi hakkında bir önerisidir. GER, yabancı bir dildeki dil bilgisini farklı yetkinlik seviyelerine ve dil düzeylerine ayırır. Böylece, dil bilgisi daha iyi birbiriyle kıyaslanabilir. GER ayrıca dil bilgisini edinmek açısından bir kıstas görevini üstlenir.

Diller için Ortak Avrupa Referans Çerçevesi (GER)

Europass öz değerlendirme tablosu

Diploma denklik işlemleri

Almanca: Anerkennungsverfahren
Ayrıca: Denklik belgesi işlemleri [Gleichwertigkeits·feststellungs·verfahren], denklik belgesi [Gleichwertigkeits·feststellung] veya denklik belirleme [Gleichwertigkeits·prüfung]

Diploma denklik işlemlerinde Almanya'daki Yetkili Merci  yabancı mesleki yeterliliğinizin ilgili Alman referans melekle ne kadar eşdeğer olup olmadığını ve denklik yapılıp yapılamayacağını kontrol eder.

Diploma denklik işlemleri için Yetkili Merci yabancı mesleki yeterliliklerinizin içeriği ve süresi hakkında bilgi veren karne ve dokümanlara gereksinim duyar. Bu sırada ilgili meslekteki mesleki deneyimi de önemlidir.

Düzenlenmiş meslekler

Almanca: Reglementierte Berufe

Almanya'da bazı meslekler yasalarla düzenlenmektedir. Yasalarla düzenlenmiş demek Almanya'da meslekte çalışabilmek için mesleki deneyiminize denklik almanızın gerekmesidir. Bu yasal koşuldur. Yasalarla düzenlenen meslekler örn. sağlık hizmetlileri ve hemşireler, doktorlar veya öğretmenlerdir. Mesleki yeterliliğinizin yasalarla düzenlenip düzenlenmediğini denklik bulucudan öğrenebilirsiniz.

E
Eğitim alınan ülke

Almanca:  Ausbildungsland
Ayrıca:  Eğitim alınan şehir [Ausbildungs·staat]

Bir mesleki yeterlilik için diplomayı düzenleyen ülke.

Eğitim belgeleri

Almanca: Ausbildungsnachweis

Diploma, sertifikalar ve diğer dokümanlar ve mesleki yeterliliğ belgeleyen ispatlar eğitim belgeleridir. Eğitim belgeleri mesleki yeterliliğin tamamlandığı ülkenin makamları tarafından hazırlanmalıdır.

Eğitim işletmesi

Almanca: Ausbildungsbetrieb

İkili kalifiye meslekler ve akademik kalifiye meslekler vardır. Nitelikli meslek ikili mesleki eğitimde veya akademik öğrenilir.

Esnaf ve Zanaatkârlık

Almanca: Gewerbe

Esnaf ve zanaatkârlık, bağımsız ve kendi sorumluluğu altında yürütülen ekonomik bir faaliyettir. Örneğin: Bir restoran, dükkan veya zanaat atölyesini işletme. Esnaflık ve zanaatkârlık işletmesi olan bir kişinin işvereni yoktur.

Esnaf ve zanaatkârlık işletmesinin sicile bildirilmiş olması gerekir. Esnaf ve zanaatkârlık bildirimi, bir esnaflık ve zanaatkârlık işletmesi açılmadan önce yapılmalıdır.

Almanya'da esnaflık ve zanaatkârlık özgürlüğü vardır. Herkes esnaflık ve zanaatkârlık yapabilir. Bununla birlikte, bazı işletmeler için, bağımsız olarak icra edilebilmesi için özel bir izin, ruhsat veya yeterlilik belgesi gereklidir. Bazı durumlarda esnaf ve zanaatkârlık faaliyeti ayrıca özel olarak takip edilir. Bu esnaf ve zanaatkârlık işletmelerine aynı zamanda yasayla düzenlenmiş esnaf ve zanaatkârlık işletmeleri denir. Bunlar arasında örn., güvenlik hizmetleri, sigorta acenteleri ve hemşirelik hizmetleri yer alır. Zanaatkârlık mesleklerinin esnaf ve zanaatkârlık faaliyetleri için başka düzenlemeler mevcuttur.

Birçok esnaf ve zanaatkârlık işletmesi esnaf ve zanaatkârlar yönetmeliğine tabidir. Bir esnaf ve zanaatkârlık işletmesi açmadan önce düzenlemeleri bilmek önemlidir. Bununla ilgili bilgileri Esnaf ve Zanaatkârlar Odası ve vergi dairesinden alabilirsiniz. Birçok esnaf ve zanaatkârlık işletmesi için yabancı mesleki yeterliliğin denkliği de gereklidir.

Esnaf ve zanaatkârlık olmayan serbest meslek faaliyetleri mevcuttur. Bunlar arasında avukat, sanatçı ve bilim adamı gibi serbest meslekler yer alır.

Tarım, ormancılık veya balıkçılık alanındaki faaliyetler de esnaf ve zanaatkârlık değildir. Bu meslekler için farklı düzenlemeler geçerlidir.

Alman Esnaf ve Zanaatkârlar Yönetmeliği

 

Evlilik belgesi

Almanca: Eheurkunde
Ayrıca: Evlilik cüzdanı (Heiratsurkunde)

Sürdürülen veya bitirilen evlilikler için resmi belge. Evlilik cüzdanı, evlendikten sonra nikah memurundan alınır. Evlilik cüzdanı sonradan da alınabilir.

H
Harici sınav

Almanca: Externenprüfung

Harici sınav ikili nitelikli meslekler için vardır. Harici sınavla ilgili mesleki yeterliliğe sahip olmadan nitelikli mesleğin düzeni sınavlarına katılmak mümkündür. Bunun için koşul katılımcıların eğitim süresinin 1,5 katı kadar ilgili meslekte pratikte çalışmış olmasıdır. Sınav geçildiğinde ilgili Alman mesleki yeterlilik belgesi alınır.

Hızlandırılmış prosedür

Almanca: Beschleunigtes Verfahren

Hızlandırılmış prosedür şu anlama gelir: Denklik prosedürünün süresi normalden daha kısadır. Şirketler üçüncü ülkelerden uzmanların ülkeye girişi için hızlandırılmış prosedür için başvurabilirler. Bunun için şirket ilgili merkezi göçmenlik bürosu ile bir anlaşma yapar. Yetkili olan Yabancılar Dairesi denklik prosedürü için başvurur. Şirket ve yetkili makam için merkezi irtibat görevi görür. Hızlandırılmış bir prosedür için belirli koşullar gereklidir. Hızlandırılmış prosedür sayesinde, denklik prosedürü süresi 2 aya kadar kısaltabilir. Merkezi yabancılar dairesinin koordinasyonu vize prosedürünü de hızlandırabilir.

Hizmet verme özgürlüğü

Almanca: Dienstleistungsfreiheit

Hukuki olarak AB'de yaşıyorsanız ve Almanya'da ara sıra ve geçici olarak hizmetlerinizi sunuyorsanız Avrupa Birliğinde (AB) hizmet verme özgürlüğü nedeniyle genel olarak denkliğe ihtiyacınız yoktur.

Fakat faaliyetleriniz yazılı olarak Yetkili Merciye bildirilmelidir.

İkili mesleki eğitim

Almanca:  Duale Berufsausbildung
Ayrıca:  İkili sistem olarak da adlandırılır  (duales System)

bkz. mesleki eğitim

İleri eğitim

Almanca: Weiterbildung

Eğitimden sonra kendi becerilerinizi ve bilgilerinizi geliştirin ve ilerletin. Aşağıdaki ileri eğitim türleri mevcuttur:

  • Meslek ileri eğitimi
  • Genel ileri eğitim
  • Politik ileri eğitim
  • Yükseköğretimde ileri eğitim (ayrıca: akademik ileri eğitim)

Mesleki ileri eğitimi, mesleki bilginin derinleştirilmesini ve desteklenmesini içeren kursları kapsar. Meslek ileri eğitiminde öğrenme, örgün, örgün değil veya yaygın olarak gerçekleştirilir.

Gelişmiş eğitim” ve “ileri eğitim” terimleri genellikle mesleki bağlamda eş anlamlı olarak kullanılmaktadır. Uygulamada, ileri mesleki eğitim için aşağıdaki ayrım bulunmaktadır:

  • Yeniden mesleki eğitim
  • Meslekte yükselme eğitimi (örn. ustalık kursları)
  • İntibak eğitimi

İleri eğitimin sonunda bir sınava girmek gerekebilir. İleri eğitimin sonunda genellikle katılım belgesi veya sınavda başarı belgesi verilir. Bu belgeler örn., katılım sertifikası veya diploma olarak adlandırılır.

Bu belgeler denklik prosedüründe yardımcı olur. Çünkü yabancı mesleki yeterlilikler ile Alman referans meslek arasındaki önemli farklılıklar bununla telafi edilebilir.

İleri eğitim diploması

Almanca: Weiterbildungsabschluss

İleri eğitim diploması bir mesleki yeterliliktir. Bir kişi örgün mesleki ileri eğitimini başarıyla tamamladığı taktirde bir ileri eğitim diploması elde eder. Kişi ayrıca devlet veya devlet tarafından onaylı final sınavını başarıyla geçmelidir.

Meslekte yükselme ileri eğitiminden sonraki ileri eğitim diplomaları örn., usta ve işletme yöneticisidir.

Bu iki ileri eğitim diploması Zanaatkârlar Yönetmeliği (HwO) ve Meslek Eğitimi Kanunu‘nda (BBiG) düzenlenmiştir.

Meslek liselerinde de ileri eğitim diplomaları mevcuttur. Bunlar federal devletler tarafından düzenlenmektedir. Bunlar arasında, örn., devlet tarafından onaylı işletme ekonomisti ve devlet tarafından onaylı teknisyen yer alır.

Akademik tıp meslekleri ile ilgili bazı dallarda özel ileri eğitimler de bulunmaktadır. Örneğin; uzman eczacılık için. Sorumlu oda, bu ileri eğitimleri, ileri eğitim yönetmeliklerinde düzenler.

İleri eğitim diploması

Almanca: Fortbildungsabschluss

İleri eğitim diploması, ileri mesleki eğitimin başarıyla tamamlanmasıyla edinilen diplomadır. İleri eğitim diploması mesleki eğitime göre üniversite diploması akademik yetkinlik seviyesinde hatta yüksek lisansla kıyaslanabilen mesleki yeterliliktir.

İleri eğitim komiteleri örn. zanaat, endüstri veya ziraat uzmanları, ayrıca uzman danışmanlar, teknik işlemciler, ticaret uzmanları veya işletme uzmanları gibi uzmanlardır.

İleri eğitim, mesleki

Almanca: Fortbildung, berufliche
Ayrıca: Yükselmek için ileri eğitim [Aufstiegsfortbildung]

İleri eğitimin amacı mesleki eğitimlerde kazanılan beceriler, bilgiler ve kabiliyetleri edinme, uyarlama veya geliştirmektir. Bu şekilde meslekte yükselme mümkündür. İleri mesleki eğitimler Mesleki Eğitim Kanunu (BBiG) veya Zanaat Yönetmeliği (HwO) uyarınca düzenlenir. İçerikler, hedefler, talepler ve sınav yöntemleri ve sınav koşulları sınav komitesini de ayarlayan Yetkili Merciler tarafından belirlenir. İleri eğitimin başarıyla tamamlanması ileri eğitim diploması kazanılmasını sağlar.

İleri mesleki eğitim Almanya'da genellikle mesleki eğitime eklenir. Fakat erişim ilgili mesleki deneyimle de mümkündür.

İş piyasasına erişim

Almanca: Arbeitsmarktzugang

Alman iş piyasası için yasal veya mesleki koşuldur. İş piyasasına erişim Oturma Kanunu (AufenthG) ile düzenlenir.  AB/ Avrupa Ekonomik alanı / İsviçre vatandaşları için üçüncü ülke vatandaşlarından farklı düzenlemeler geçerlidir.  AB/ Avrupa Ekonomik alanı / İsviçre vatandaşları için yerleşme özgürlüğü geçerlidir.

İş yeri kaydı

Almanca: Gewerbeanmeldung

Almanya'da işletme açmak istenirse işletme, işletme dairesine bildirilmelidir. Ardından resmi belge, "işletme belgesi" alınır.

İşe giriş niyeti

Almanca: Absicht der Arbeitsaufnahme
Aynı şekilde: Erwerbstätigkeitsabsicht, Arbeitsabsicht; 
Nachweis, Darlegung, Glaubhaftmachung der Arbeitsabsicht

Yurtdışında edinilen mesleki yeterliliklerin denklik işlemlerine, Almanya’da çalışmak isteyen kişiler başvurabilir. Üçüncü ülkelerde yaşayan kişiler, Almanya’da çalışma niyetlerini belgelemeleridir.

Yetkili makam, çalışma niyeti için bir belge talep edebilir. Bu durumda yetkili makam kişinin hangi şehirde veya eyalette çalışmak istediğini de öğrenir.

Çalışma niyeti için belge örnekleri:

  • Mesleki denklik için merkezi hizmet yeri (Zentralen Servicestelle Berufsanerkennung - ZSBA) için bölge bildirimi
  • Almanya’da bir işverenle iletişim: örn. iş sözleşmesi, işe alım onayı, iş başvuruları, iş görüşmesi için davetler
  • Bir serbest meslek girişimi için ticari bir konsept
  • Almanya’da çalışmak için ülkeye giriş vizesine başvuru

İstisnalar: AB/ATB/İsviçre’den gelen kişilerin belgeye ihtiyacı yoktur. Sadece Almanya’da hangi bölgede çalışmak istediklerini açıklamaları gerekir. Üçüncü bir ülkeden gelen ve şu an AB/ATB/İsviçre’de yaşayan kişilerin de bir belgeye ihtiyacı yoktur. Fakat bölge bildirme faydalı olabilir. Bu şekilde ilgili kuruma, kişinin belirtilen eyalette çalışmak istediği onaylanır. Örneğin söz konusu kişi henüz Almanya’da bir işveren bulmadığı durumlarda.

Başvuru belgeleri
Meslek denkliği için merkezi hizmet yeri (ZSBA)

İşlem masrafları

Almanca: Verfahrenskosten

İşlem masrafları, diploma denklik işlemlerinde Yetkili Merci tarafından talep edilen vergilerdir ve bunlar ödenmelidir.

İşlem masraflarına ek olarak örn. çeviriler, dokümanlarınızın tasdiki için ek masrafların oluşması söz konusu olabilir. Finansal desteğe yönelik seçenekleri "Finansman seçeneklerinden" bulabilirsiniz

Finansman seçenekleri

İyi durum belgesi

Almanca: Certificate of Good Standing

Ayrıca: Kazanılmış haklar [Erworbene Rechte]
Güvenilirlik belgesi [Zuverlässigkeitsnachweis]
Temiz kağıdı [Unbedenklichkeitsbescheinigung]
Letter of Good Standing
Temiz sabıka kaydı [Unbescholtenheit]

 

İyi durum belgesi, pek çok yasayla düzenlenmiş mesleğin denkliği için önemli bir belgedir. Örneğin, tıp mesleğinde denklik için.  İyi durum belgesi bir kişinin kişisel açıdan uygunluğunu kanıtlar. Belgede şunlar yer alır:

  • Başvuru sahibi, mesleğinde herhangi bir kısıtlama olmaksızın başka bir ülkede çalışabilir.
  • Kişiye karşı açılan bir ceza davası bulunmamaktadır.
  • Kişinin sabıka kaydı veya disiplin cezası bulunmamaktadır.

İyi durum belgesi, başvuranın en son çalıştığı ülkede düzenlenir.

I
IMI (Internal Market Informationssystem)

IMI, Avrupa Birliği pazarları dahilindeki bilgi sistemidir. IMI, Avrupa Ekonomi Alanındaki resmi merciler arasındaki bilgi alışverişine yönelik IT korumalı ağdır.

K
Karar

Almanca: Bescheid

bkz. denklik kararı

Karne değerlendirmesi

Almanca: Zeugnisbewertung

Yasalarla düzenlenen meslekleri kazandırmayan yüksekokul diplomaları için diploma denklik işlemleri ve denklik yoktur. Fakat yurt dışında edinilen yüksekokul diplomaları için karne değerlendirmesi vardır. Karne değerlendirmesi için Yabancı Diller Ofisi (ZAB) merkezine başvurulabilir. Karne değerlendirmesinde yüksekokul diplomanız açıklanır ve mesleki ve akademik kullanma olanakları belgelenir.

Kazanç getirici faaliyet

Ekonomik kazanç sağlamak için çalışma. Örn. çalışanlar, görevliler, serbest meslek erbapları, serbest çalışanlar, geçici işçiler çalışma iznine tabidir.

Kişisel açıdan uygunluk

Almanca: persönliche Eignung
Ayrıca: Zuverlässigkeit

Bazı yasayla düzenlenmiş meslekler için, denklik başvurusunda kişisel açıdan uygunluk önemlidir. Örneğin, halk sağlığı, güvenlik ve sosyal ve eğitim sektöründeki işler içinYetkili makam daha sonra denklik başvurusunda veya telafi edici bir tedbiri başlamadan önce kişisel açıdan uygunluk belgesini ister. Bazen de belge önce yeni bir işverene sunulmak zorundadır. O zaman kişi kişisel açıdan uygundur: Kişi herhangi bir suç işlememiştir ve güvenilirdir.

Kişisel açıdan uygunluk aşağıdaki belgelerle kanıtlanabilir:

  • İyi hal belgesi 
  • Adli sicil kaydı veya gelinen ülkeden eşdeğer belge
  • AB/AEA/İsviçre vatandaşları için: İyi durum belgesi (Certificate of Good Standing)

Bu belgeler en çok 3 ay önce alınmış olmalıdır.

Koordine irtibat yetkilisi (EA)

Almanca: Einheitlicher Ansprechpartner (EA)

"Koordine irtibat yetkilisi" bunlarla denkliklere ve diğer resmi hizmetlere elektronik yolla ulaşabileceğiniz bir hizmettir. Bu örn. online portal üzerinden yapılabilir.

Avrupa Birliğinin 2013/55/EU sayılı direktifiyle denkliğe yönelik merkezi başvuru yeri için koşul sağlanmıştır. Bu AB ülkelerinin vatandaşlarının üye ülkelerdeki bir merciye başvurabilecekleri ve denklik başvurularını "koordine irtibat yetkilisine" sunabilecekleri anlamına gelir.

Almanya’da aynı türde muhatap kişilerin ağı

L
Location Counselling, Advisor Note on Location Counselling

German: Standortberatung, Standortvermerk
Also:   Advisor Note on Location Counselling [Standortberatungsvermerk], 
Counselling note [Beratungsvermerk], 
Proof of location [Standortnachweis], 
Proof of counselling [Beratungsnachweis]

Skilled workers abroad are able to seek advice on the locations where they are needed in Germany. The Service Center for Professional Recognition (ZSBA) carries out the Location Counselling. It provides support in identifying an appropriate work location (a city or federal state) and therefore the competent authority for the recognition procedure. The content and outcome of the counselling is documented in the Advisor Note on Location Counselling. The Advisor Note on Location Counselling confirms to the competent authority that the person wants to work in the named federal state. 

The Advisor Note on Location Counselling is not essential when applying for a recognition, but it is very helpful: 

  • If the person comes from a third country.
  • If the person has still not found an employer in Germany.

Please note: Persons from third countries can also provide proof in other ways that they want to work in Germany. For this, see page “Documents needed for the application”.

Documents for the application
Service Center for Professional Recognition

M
Mesleğe Kısmi Erişim

Almanca: Partieller Berufszugang

Yabancı bir mesleki yeterlilik bir Alman mesleki yeterliliğinden önemli ölçüde farklı olabilir. O zaman denklik mümkün değildir. Ancak bazen, yetkili makam mesleğe kısmi erişim yetkisi verebilir. Almanya'da mesleğe kısmi erişimi olan bir kişi çalışabilir. Mesleğe kısmi erişim ile çalışırken aşağıdaki koşullar geçerlidir:

Yetkili makam mesleğe kısmi erişim izni vermektedir. Bunun için önce bir başvuru yapılmalıdır. Almanya'da bir kişi bu izinle çalışabilir. Ancak, kişi sadece belirli faaliyetlerde bulunabilir. Kişi aynı zamanda kendi eğitim ülkesinin mesleki unvanını kullanır.

Meslek Okulu

Almanca: Fachschule

Meslek okulu bir tür meslek okuludur. Burada, meslek eğitimini ve iş deneyimini tamamlamış bir kişi geliştirme eğitimi alabilir. Bu geliştirme eğitimini tam zamanlı veya yarı zamanlı yapabilir. Meslek okulu ayrıca aşağıdaki geliştirme eğitimlerini de sunmaktadır:

  • Tamamlayıcı veya lisansüstü dersler
  • İntibak eğitimi tedbirleri

Meslek okulları Federal Eyaletler tarafından düzenlenmektedir.

Meslek okulu

Almanca: Berufsschule

Meslek okulu, ikili meslek eğitiminin akademik kısmının gerçekleştirildiği okuldur.

Meslek ruhsatı

Almanca: Berufszulassung

Meslek ruhsatı bir mesleği icra etmek ve/veya belli bir meslek tanımını icra etmek için yetkili resmi merci tarafından verilen onaydır. Meslek ruhsatı bazı mesleklerde mutlaka gereklidir. Meslek ruhsatına yönelik başvuru mesleği icra etmeden önce yapılmalı ve meslekte çalışabilmek için olumlu kararla sonuçlanmalıdır.

Doktorlarda meslek ruhsatı örn. onama veya çalışma iznidir. Sağlık hizmetlisi ve hasta bakıcı meslek tanımını icra etmek için talepte bulunur. Bazı zanaat mesleklerinde zanaatkarlar siciline kaydolmak gerekmektedir. Bu düzenlemeye tabi zanaat mesleklerinde geçerlidir. Ancak bundan sonra bir zanaat ustası olarak tanımlayabilir ve işletme açabilir.

Mesleğinizi icra etmek için meslek ruhsatına ihtiyacınızın olup olmadığını Yetkili Merciden öğrenebilirsiniz.

Meslek sertifikası

Almanca: Berufsurkunde

Ayrıca: Onay belgesi (Zulassungsurkunde), İzin belgesi (Erlaubnisurkunde)

Meslek sertifikası, bir kişinin belirli bir mesleği icra etmesine izin verildiğini teyit eder. Bu bir yazılı kanıttır ve öncelikle yasayla düzenlenmiş meslekler için düzenlenir. Bir meslek sertifikası üzerinde mesleğin adı,  mesleği icra etmesine izin verilen kişinin adı ve yer ve tarih gibi diğer veriler yer alır.

Meslek sertifikası örn. meslek unvanını kullanma izni, çalışma ruhsatı, çalışma izni veya resmi denkliktir.

Bazen denklik prosedüründe geldiğiniz ülkenin meslek sertifikasını da sunmanız gerekir.

Meslek sicili

Almanca: Berufsverzeichnis

Ayrıca: Meslek kaydı (Berufsregister), Meslek listesi (Berufsliste), Sicil (Verzeichnis)

Belirli bir bölgede çalışmasına izin verilen kişilerin listesi. Örneğin zanaatkarlar sicili ya da mimarlar listesi. Meslek sicili genellikle yetkili oda tarafından tutulur.

Bu nedenle, meslek sicili yabancı mesleki yeterliliğin denkliği için önemlidir: Bazı yasayla düzenlenmiş mesleklerde, bir kişi sadece ilgili meslek siciline kayıt olursa çalışabilir. Bu bir meslek unvanını kullanma için de geçerli olabilir. Meslek siciline kayıt sadece başarılı bir denklikten sonra gerçekleşir.

Meslek tanımı, icra eden

Almanca: Berufsbezeichnung, Führen der

Bazı mesleklerde, meslek tanımını icra etmek için ilgili izni veya onayı resmi merciden almanız halinde meslek tanımı sadece icra edilebilir. Bu örn. mühendislik ve sağlık alanındaki birçok meslekte söz konusudur.

Meslek yüksekokulu

Almanca: Berufsfachschule

Bir meslek yüksekokulunda sadece akademik mesleki eğitimler verilir.

Mesleki deneyim

Almanca: Berufserfahrung
Ayrıca: Meslek uygulaması [Berufspraxis]

Meslekte deneyim. Bu, ilgili mesleğin Almanya'da veya başka bir ülkede gerçekten ve düzenli olarak uygulanması anlamına gelir.

Mesleki dil yeterlilik sınavı

Almanca: Fachsprachenprüfung, Fachsprachprüfung
Ayrıca: Mesleki dil yeterlik sınavı

Doktor, eczacı veya fizyoterapist gibi sağlık mesleklerinde denkliğe başvuran kişiler, mesleki Almanca bilgilerini de belge ile kanıtlamalıdır. Mesleki Almanca bilgisi, sağlık alanında yeterli Almanca bilginizin olduğu anlamına gelir.

Mesleki dil yeterlilik sınavı sözlü ve yazılı bir sınavdır. Çoğunlukla hasta ve doktor arasında geçen konuşmalardan oluşur. Mesleki dil yeterlilik sınavını geçen kişiler mesleki dil yeterlilik sertifikası alır. Farklı sınav seviyeleri vardır. Mesleki dil seviyesi mesleğe göre değişir.

Mesleki dil yeterlilik sınavı için kişinin başvuru yapması gerekir. Mesleki dil yeterlilik sınavına girmek zorunda olan kişiler yetkili merci tarafından bilgilendirilir.

Mesleki dil yeterlilik sınavı ücretlidir.

Şu gibi durumlarda mesleki dil yeterlilik sınavı gerekmez: 

  • Almanca dilinde yetkinliğiniz var. Bu, yetkili makam tarafından belirlenir.
  • Mesleki yeterlilik belgesi Almanca eğitim veren bir yüksek öğretim kurumundan alındıysa
  • Mesleki yeterlilik belgesi Almanca eğitim veren bir okuldan en az 10 senelik eğitimden sonra alındıysa
  • Mesleki eğitim en az 3 sene sürdüyse ve Almanca dilinde verildiyse
Mesleki eğitim

Almanca: Berufsbildung, Berufsausbildung

Mesleki eğitim düzenlenmiş eğitim dalıdır. Mesleki eğitimde nitelikli mesleki faaliyetleri uygulamak için gerekli beceriler, bilgiler ve kabiliyetler öğrenilir. Mesleki eğitim ya ikili ya da akademiktir.

İkili mesleki eğitimeğitim işletmesinde ve meslek okulunda alınır. İkili mesleki eğitim ile nitelikli meslekler örn. endüstriyel teknisyenler, motorlu taşıt mekatonikerler veya perakende ticaret esnafları, marangozlar ve birçok diğer meslekler.

Akademik mesleki eğitimler meslek okulunda alınır. Teknik, sağlık ve eğitim alanlarında akademik mesleki eğitimlerle nitelikli meslekler vardır. Akademik mesleki eğitimli nitelikli meslekler örn. sağlık ve bakım uzmanları, eğitimciler, resmi olarak kontrol edilen bilişimciler ve daha fazlasıdır.

Mesleki eğitim 2 ila 3,5 yıl sürer. Bu mesleğe fakat ayrıca mezuniyete de bağlıdır. Lise mezuniyet sınavı ile mesleki eğitim süresi genelde daha kısadır.

Mesleki eğitim

Almanca: Berufsbildung

Mesleki eğitim mesleki eğitim ve mesleki ileri eğitim için farklı önlem veya yöntemleri tanımlar. Mesleki eğitim resmi Alman eğitim sisteminin bir parçasıdır.

Mesleki uygulama

Almanca: Berufsausübung

Öğrenilen bir meslekte çalışma.

Mesleki yeterlilik

Almanca: Berufsqualifikation

Mesleki yeterlilik eğitim alınan ülkede resmi merci tarafından örn. doktor gibi net tanımlanabilen meslek için düzenlenen mesleki yeterlilik diplomanızdır. Mesleki yeterlilik mezuniyet belgesiyle belgelenir.

Mesleki yeterlilik ilgili, yurt dışında veya yurt içinde edinilen mesleki deneyimlerle de kanıtlanabilir.

Yurt dışında edinilen mesleki yeterlilikler için diploma denklik işlemleri vardır. Bu bağlamda uygun mesleki yeterliliklerin denklikler mesleki yeterlilik belgeleri, ileri eğitim belgeleri, onamaçalışma izni ayrıca meslek tanımının icrasına yönelik izindir.

Örn. mesleki yeterliliklerini yukarıda belirtildiği üzere icra etmeyen jeolog, matematikçi ve birçok diğer meslek gibi yüksekokul diplomaları için diploma denklik işlemleri yoktur fakat karne değerlendirmesi vardır.

Mesleki yeterlilik belgesi

Almanca: Berufsabschluss

İspatlanmış mesleki eğitim diploması. Mesleki yeterlilik belgesi, resmi veya resmi nitelikli kontrol başarıyla tamamlandığında kazanılır.

Mesleki Yeterlilik Belirleme Kanunu (BQFG)

Almanca: Berufsqualifikationsfeststellungsgesetz (BQFG)

Mesleki Yeterlilik Belirleme Kanunu Almanya'da eyaletler düzeyinde ve münferit eyaletlerde vardır. BQFG Denklik Yasası madde 1'dedir. Bu mesleki yeterliliklerin Almanya'da denkliği için bir tür temel yasadır. Diploma denklik işlemlerini düzenler.

N
Nitelikli meslek

Almanca: Ausbildungsberuf

Eğitim işletmesi ikili mesleki eğitimin pratik kısmının yapıldığı işletmedir.

nitelikli, resmi (tanım)

Almanca: anerkannt, staatlich (Bezeichnung)

Çeşitli resmi denklik türleri vardır. "Resmi nitelikli" ya da "resmi olarak kontrol edilmiş" meslek tanımı için ilgili eklerdir. Bu ekler resmi olarak korunur. Uygun unvanı kullanabilenler, belli talepleri sağlayan mesleki yeterliliklerden geçmiştir. Bu, bağlamdaki yabancı mesleki yeterliliklerin denklik kavramı ile eşit tutulmamalıdır.

Ek örn. ileri eğitim gibi ileri eğitim diploması tanımının bir kısmı, örn. "resmi olarak kontrol edilmiş işletmeci" veya "resmi olarak kontrol edilmiş bilişimci". Bu yasalar ve tüzüklerle özellikle yasal olarak düzenlenir.

Fakat örn. eyaletlerdeki eyalet yasaları nedeniyle meslek tanımında belli mesleki yeterlilik ve yasal kısıtlamalara bağlı ek de olabilir. "Resmi olarak kontrol edilmiş gıda kimyageri" veya "resmi olarak kontrol edilmiş yaşlı bakıcı yardımcısı" buna örnektir.
Sosyal mesleklerde örn. "resmi nitelikli sosyal pedagog" gibi eyalet yasalarının dayanaklarına göre meslekler de vardır. Resmi denklik nedeniyle bazı teknik görevleri fark edebilir.

Maddi meslekteki düzenlemeleri size Yetkili Merci bildirebilir. Bunları denklik bulucuda bulabilirsiniz.

O
Odalar

Almanca: Kammern

Odalar profesyonel meslek kuruluşlarıdır. Ustalar odalarda resmi yasal ve hatta genellikle Eyalet Hukukuna göre teşkilatlandırılmaktadır. Odalar üyelerinin çıkarlarını temsil eder ve resmi görevler üstlenirler. Odalar örn. meslek izinleri verir ve eğitim ve kontrol direktiflerine etki ederler. Odalar mesleki yeterliliklerin denkliği için Yetkili Merciler de olabilir. Zanaatkarlar odası (HWK) örn. zanaat meslekleri içi yetkilidir. Endüstri ve ticaret odaları (HIK) ticari, endüstriyel teknik ve sanatsal meslekler için yetkilidir. Şehir, orman ve ekonomi meslekler için tarım bakanlıkları veya tarım odaları yetkilidir.

Olumlu liste

Almanca: Positivliste

Olumlu liste, tüm tercih edilmeyen mesleklerin bir listesidir. Federal İstihdam Dairesi (BA) tarafından düzenli olarak yeniden oluşturulur.

Almanya'da belirli mesleklerde çok az çalışana rastlanır. Bu mesleklere tercih edilmeyen meslekler denir.

Onama

Almanca: Approbation

Onama, federal hükumetin resmi meslek ruhsatıdır. Onama ile Almanya'da akademik bir sağlık hizmeti mesleğine örn. doktor veya eczacı olarak sürekli ve kısıtlama olmaksızın çalışabilirsiniz.

Otomatik denklik

Almanca: Automatische Anerkennung

Yasalarla düzenlenen bazı meslekler için Avrupa Birliğinde (AB) otomatik denklik vardır. Otomatik denklik doktorlar ve diş doktorları ayrıca uzman doktor ileri eğitimleri için otomatik denklik vardır. Ayrıca veterinerler, eczacılar, hasta bakıcıları, ebeler ve doğum uzmanları ayrıca mimarlar için otomatik denklik vardır.

Bu meslekler için tüm AB'de mesleki yeterlilikte tek tip standartlar vardır. Meslekler AB Mesleki Denklik Direktifi (2005/36/AT) ekinde listelenmiştir.

Otomatik denklik için de Yetkili Merciye başvuru yapılmalıdır. Diploma denklik işlemlerinde denklik için özel kontrol yapılması gerekmez.

Oturma izni

Almanca:  Aufenthaltstitel

Üçüncü ülkelerden gelen kişiler, Almanya’ya giriş yapabilmek ve burada ikamet edebilmek için resmi bir izin almaları gerekmektedir. Bu iznin adı: Oturma izni

3 tür kısıtlamalı oturma izni vardır: 

  • Oturma belgesi
  • AB mavi kartı
  • Vize

2 tür kısıtlamasız oturma izni vardır: 

  • AB içi sınırsız oturma izni
  • Yerleşme izni

Almanya’da oturma izni için yabancılar dairesine başvurulmaktadır. Yurtdışında ise oturma izni için Alman konsolosluklarına başvurulmalıdır. Daha fazla bilgi için Federal Göç ve Mülteciler Dairesine (BAMF) danışabilirsiniz.

Üçüncü ülkelerden gelen kişilerin ülkeye giriş işlemleri hakkında bilgi
Oturum hakkı hakkında bilgiler
AB / AET / İsviçre vatandaşları için bilgiler

Ö
Önemli farklar

Almanca: Wesentliche Unterschiede

Diploma denklik işlemlerinde tam denklik saptanamadığında denklik kararında mesleki yeterliliğinizin içeriği ve süresi ve Alman referans meslek arasında farklar vardır. Bu farklar "önemli farklar" olarak adlandırılır.

P
Profesyonel filtre

Almanca: Profi-Filter

"Profesyonel filtre" www.anerkennung-in-deutschland.de adresindeki özel bir araçtır. Profesyonel filtre uzman ve danışman uzmanlara yöneliktir. Yetkili Merciler ve meslekler için çeşitli uzman arama fonksiyonları sağlar. Örn. düzenlemeye (örn. ülke veya eyalet düzenlemesi), yönetmelikle düzenlemeye veya meslek gruplarına (tek tip yerel sınıflandırmalara dayanan İş ve Federal İstatistik Kurumu meslekler 2010 (KLDB 2010)) göre mesleklerin filtrelenmesini kapsar. Mesleki tanıma ve denklik  hakkında bilgi almak isteyen kişilerin kullanmaları denklik bulucuyu daha iyi olur.

R
Referans meslek

Almanca: Referenzberuf
Ayrıca: Referenzqualifikation

Referans meslek, yabancı meslek yeterliliğinizle diploma denklik işlemlerinin karşılaştırıldığı Alman meslekli yeterliliktir.

Resmi nitelikli

Almanca: anerkannt, staatlich 

Çeşitli resmi denklik türleri vardır. "Resmi nitelikli" ya da "resmi olarak kontrol edilmiş" meslek tanımı için ilgili eklerdir. Bu ekler resmi olarak korunur. Uygun unvanı kullanabilenler, belli talepleri sağlayan mesleki yeterliliklerden geçmiştir. Bu, bağlamdaki yabancı mesleki yeterliliklerin denklik kavramı ile eşit tutulmamalıdır.

Ek örn. ileri eğitim gibi ileri eğitim diploması tanımının bir kısmı, örn. "resmi olarak kontrol edilmiş işletmeci" veya "resmi olarak kontrol edilmiş bilişimci". Bu yasalar ve tüzüklerle özellikle yasal olarak düzenlenir.

Resmi tasdik

Almanca: Amtliche Beglaubigung

Resmi tasdik bir dokümanın, kopyanın veya imzanın bir makam veya noter tarafından tasdiklenmiş halidir.

S
Sabıka kaydı

Almanca: Führungszeugnis
Ayrıca: Polis sabıka kaydı da denir [polizeiliches Führungs·zeugnis]

Sabıka kaydı, Almanya'da resmi bir belgedir. Bir kişinin o ana kadar kayıtlara geçilmiş sabıkalarını içerir. Sabıka kaydı 14 yaşından büyük herkes için talep üzerine düzenlenebilir. Başvuru zaten Almanya'da ikamet ediliyorsa genellikle ikamet edilen yerin belediye yönetiminde gerçekleştirilir. Fakat Almanya'da ikamet edilmiyorsa Almanya'nın yurt dışındaki temsilcilikleri yetkilidir.

Karşılaştırılabilir dokümanlar genellikle diğer ülkelerde bunların vatandaşları için düzenlenmektedir.

Sağlık açısından uygunluk

Almanca: gesundheitliche Eignung

Bazı yasayla düzenlenmiş meslekler için, denklik başvurusu için sağlık açısından uygunluk önemlidir. Örneğin, halk sağlığı, güvenlik ve sosyal ve eğitim sektöründeki meslekler için. Bu meslekler için yetkili makam sağlık açısından uygunluk belgesini talep eder. Bu, telafi edici bir tedbire başvurmadan önce de geçerlidir. Bazen belge önce yeni bir işverene sunulmak zorundadır. Sağlık açısından uygunluk halinde: Bir kişi mesleğinde psikolojik ve fiziksel açıdan çalışabilir.

Genellikle, sağlık açısından uygunluk tıbbi bir rapor ile kanıtlanabilir. Bu rapor, mesleki faaliyetin sağlıktan etkilenmediğini gösterir. Çoğu durumda, bu belgenin verilmesinin üzerinden en fazla 3 ay geçmiş olabilir.

Şu da olabilir: Yetkili makam sadece kişisel sağlık durumu beyanında bulunulmasını talep eder.

Sağlık hizmetleri meslekleri

Almanca: Heilberuf

Sağlık hizmetleri meslekleri arasında faaliyetleri hasta ve hastayla sınırlı olan meslekler yer almaktadır. Veterinerlik de sağlık hizmetleri meslekleri arasında sayılabilir.

Örn. doktor, diş doktoru, sağlık hizmetlisi ve hasta bakıcı ve sağlık hizmetlisi ve hemşire gibi sağlık hizmetleri meslekleri için onama veya çalışma izni yasal koşuldur.

Sağlık hizmetleri mesleklerinin tamamını Federal Sağlık Bakanlığında bulabilirsiniz:

Sağlık hizmetleri mesleklerinin tamamı

Sağlık meslekleri

Almanca: Gesundheitsberuf

Sağlık meslekleri, geniş kapsamda sağlıkla ilgili mesleklerdir. Bunlar arasında örn. gözlükçü veya diş teknisyeni gibi akademik ve akademik olmayan meslekler de vardır. Sağlık mesleklerinin bir kısmı sağlık hizmeti meslekleridir.

Serbest Meslekler

Almanca: Freie Berufe

Birçok meslek, serbest meslek olarak adlandırılır. Bunlar kanuna göre özel bir yeterliliğe sahip olmanın ön koşul olduğu veya bilimsel ya da sanatsal alanda çalışılan mesleklerdir. Serbest meslekler arasında örn., doktorlar, avukatlar, mali müşavirler, mimarlar, gazeteciler ve fizyoterapistler yer alır.

Serbest meslek sahipleri hizmetlerini veya eserlerini para karşılığında başkalarına sunar. Genellikle serbest ve bağımsız çalışırlar. Bunun anlamı: İşvereniniz yoktur.
Serbest meslekler esnaf ve zanaatkârlık değildir. Birçok serbest meslekte yabancı bir mesleki yeterliliğin denkliği gerekir.

Sınav vergileri

Almanca: Prüfungsgebühren

Sınav vergileri, resmi bir sınava katılım masraflarıdır. Bu tür bir sınava katılırsanız bunun için muhtemelen para ödemelisiniz.

T
Telafi programı

Almanca:  Ausgleichsmaßnahme
Ayrıca: Adaptasyon programı [Anpassungs·maßnahme]

Diploma denklik işlemlerinde yasalarla düzenlenen meslekte mesleki yeterliliğiniz ile Alman referans meslek arasında önemli farklar tespit edilmişse telafi programına katılabilirsiniz. Bu şekilde önemli farkları telafi edebilir ve denklik alabilirsiniz.

Telafi programı mesleğe ve yasal düzenlemelere göre bir adaptasyon kursu veya yeterlilik sınavı (AB vatandaşları) veya bilgi sınavı (üçüncü ülkediplomaları) olabilir.

Tercih edilmeyen meslekler

Almanca: Engpassberufe
Ayrıca: Mangelberufe

Almanya'da belirli mesleklerde çok az çalışana rastlanır. Bunun anlamı şudur: Bu mesleklerde eğitilen çok az insan mevcuttur. Bu mesleklere tercih edilmeyen meslekler denir.

Tercih edilmeyen meslekler öncelikle teknik meslekleri ve bazı sağlık ve hemşirelik mesleklerini içerir.  Az rastlanan meslekler olumlu listede yer almaktadır.

Ü
Üçüncü ülke

Almanca: Drittstaat

Aşağıdaki ülkelerin arasında yer almayan bir ülkeyi tanımlar:

  • Avrupa Birliği (AB)
  • Avrupa Ekonomik Topluluğu (AET)
  • İsviçre

Üçüncü ülkelerden gelen uzmanların, Almanya’ya giriş yapabilmeleri için bir vizeye.

Göç

U
Usta

Almanca: Meisterin/Meister
Ayrıca: Meisterqualifikation

Ustalık mesleki ileri eğitim nedeniyle ileri eğitim diplomasıdır. Ustalar işletme ve şirketteki yüksek pozisyonlardaki görevler veya şirket yönetimindeki alanlar için yeterli kimselerdir.

Ustalık için farklı mesleklerde ileri eğitimler vardır. Genelde ustalık ileri eğitimi tamamlanan mesleki eğitimle  yükseltilir.  Fakat yeterli mesleki deneyim veya yüksekokul diplomasıyla da ileri eğitim tamamlanabilir. Bunun mümkün olup olmadığı ilgili mesleğin yasal çerçeve koşullarına bağlıdır.

Zanaat ustalığı da örn. ileri eğitim diploması olarak sayılır. Ayrıca endüstri, tarım ve diğer mesleklerde de ustalık vardır.

Düzenlemeye tabi zanaat mesleklerinde sadece usta (zanaat mesleği ustası) kendi işletmesini açabilir ve çırak eğitebilir.

Uygunluk belgesi

Almanca: Konformitätsbescheinigung
Ayrıca: EU-Konformitätsbescheinigung

Uygunluk belgesi Avrupa Birliğinde (AB) resmi bir dokümandır. Uygunluk Belgesi eğitiminizi AB asgari standartlarında yaptığınızı onaylar. Bu eğitim uygunluğu olarak tanımlanır. Mesleki yeterliliklerin denkliği denklik alması gereken mesleki yeterlilik ilgili AB ülkesine giriş yapılan AB eğitim ülkesine yönelik uygunluk belgesi. Otomatik denkliği olan mesleki yeterliliklerde uygunluk belgesi düzenlenir.

Uzman

Almanca: Fachkraft

Uzman alımı yasası uyarınca aşağıdaki kişiler uzman olarak kabul edilir:

  • En az Almanya’daki 2 yıllık bir meslek eğitimine denk olan tamamlanmış bir meslek eğitimine sahip olan kişiler. Daha kısa süreli yabancı meslek eğitimleri, eğitimde önemli bir fark olmaması veya bu farkın giderilmesi durumunda Almanya’daki kalifiye bir meslek eğitimiyle denk olabilirler.
  • Almanya’daki bir yüksekokul diplomasına denk bir yüksekokul diplomasına sahip olan kişiler.
Uzmanlar için göç yasası

Almanca: Fachkräfteeinwanderungsgesetz

Nitelikli İş Göçü Yasası (Nitelikli İş Göçünün Desteklenme Yasası olarak da adlandırılmaktadır), üçüncü ülkelerden Almanya’ya girişi kolaylaştırmaktadır. Böylelikle meslek eğitimine veya yükseköğrenim diplomasına sahip uzman işçiler ve mesleki tecrübe sahibi kişiler Almanya’ya daha kolay göç edebilirler.

Yasal dayanaklar

V
Vergi beyannamesi

Almanca: Gebührenbescheid

Belli vergilerin ödenmesi için bir dairenin resmi yazısıdır.

Y
Yasalarla düzenlenmemiş meslekler

Almanca: Nicht reglementierte Berufe

Yasalarla düzenlenmeyen meslekler için belli resmi talimatlar geçerlidir. Yani meslekte çalışabilmek için gerekli olan meslek izni yoktur. Almanya'da tüm meslekler örn. ikili mesleki eğitim ilkelerine göre yasalarla düzenlenmemiştir. Bu tür bir meslekte çalışmak için denklik zorunlu koşul değildir.

Yerleşme özgürlüğü

Almanca: Niederlassungsfreiheit

Yerleşme özgürlüğü, Avrupa Birliği (AB) vatandaşlarının başka bir AB ülkesine yerleşme haklarıdır. Yerleşme endüstriyel, ticari, zanaat veya kazanç getirici faaliyette bulunmak kendi başına çalışma anlamına gelir.

Almanya'da örn. doktor gibi yasalarla düzenlenen mesleklerde çalışmak ancak mesleki yeterlilik denkliği dile mümkündür.

Yeterlilik belgesi
Yeterlilik değerlendirmesi

Almanca: Qualifikationsanalyse

Yeterlilik değerlendirmesi, bir mesleki yeterlilik belgesinin özel bir formudur. Bu belge, şu şartlar altında istenir:

•    Kişi, mesleki yeterliliği için bir denklik başvurusunda bulunmuşsa.
•    Kişi, ikili nitelikli meslekte veya usta olarak çalışmak istiyorsa.
•    Kişi, kendi hatasından kaynaklanmayacak şekilde önemli belgeleri sunamıyorsa.
•    Yetkili makam sunulan belgelerin doğruluğundan şüphe ediyorsa.

Yeterlilik değerlendirmesinde mesleki bilgi ve beceriler, örneğin iş denemesi, mesleki sohbet olarak veya bir işletmede deneme işi yapılarak uygulamalı olarak belgelenir.

Kişi, belgelerinin kaybolmasına kendisi neden olmamalıdır. Yetkili makam, kişinin buna dair yemin etmesini talep edebilir. Yeterlilik değerlendirmesi Mesleki Yeterlilik Belirleme Kanunu (BQFG) ve Zanaat Yönetmeliği (HwO) kapsamına girmektedir.

Sıkça sorulan sorular - Yeterlilik değerlendirmesi

Yeterlilik sınavı

Almanca: Eignungsprüfung
Ayrıca: Açık sınav (Defizitprüfung)

Yeterlilik sınavı AA/AEA/İsviçre vatandaşları için telafi programıdır.

Yasalarla düzenlenen meslekte diploma denklik işlemlerinde mesleki yeterliliğiniz ile Alman referans meslek arasında önemli farklar tespit edilirse yeterlilik sınavına girebilirsiniz. Yeterlilik sınavı sadece ilgili mesleğin Almanya'da icra edilmesine yönelik gerekli olan fakat dokümanlarla belgelenemeyen içeriklerle ilgilidir. Yeterlilik sınavında ana vatanınızda mesleki yeterliliğe sahip olup olmadığınız dikkate alınır.

Yetkili Merci

Almanca: Zuständige Stelle

“Yetkili merci” diploma denklik işlemlerini yürütür. Yetkili merci örnek olarak, bir kurum, bir resmi daire veya bir oda olabilir. Denklik bulucuyu kullanarak hangi mercinin denklikten sorumlu olduğunu öğrenebilirsiniz.

Yetkinlik belgesi

Almanca: Befähigungsnachweis

Ayrıca: Yeterlilik belgesi [Sachkundenachweis]

Bazı serbest meslek faaliyetleri ve esnaf ve zanaatkârlık için aşağıdakiler önemlidir: Meslek bilgisine veya belirli faaliyetleri gerçekleştirme yeteneğine sahip olunmalıdır. Uzmanlık bilgilerinin veya yeterliliklerinin belge ile kanıtlanması zorunludur. Ancak o zaman meslekte belirli faaliyetlerde bulunma izni verilir. Bu izne sahip belgeye yetkinlik belgesi veya yeterlilik belgesi denir.

Bir yetkinlik belgesi için belirli bir teorik ve pratik eğitim gereklidir. Genellikle bir sınav da yapılır (örneğin meslek bilgisi sınavı). Kişi daha sonra resmi bir belge olarak yetkinlik belgesini veya yeterlilik belgesini elde eder. Bazı faaliyetler için ayrıca sağlık açısından veya kişisel açıdan uygunluk belgelenmelidir. Bu durum örneğin; vasi, sigorta komisyoncusu veya sürücü eğitmeni için söz konusudur.

Mesleki bilgi çalışma esnasında da edinmiş olabilir. Bu durumda mesleki eğitim, yetkinlik veya yeterlilik belgesi kadar geçerlidir. Bu, yabancı bir mesleki yeterlilikle de mümkündür. Yetkili makam, yabancı mesleki yeterliliğin bir yetkinlik veya yeterlilik belgesine denk olup olmadığını kontrol eder.

Z
Zanaat mesleği, düzenlemeye tabi

Almanca: Handwerk, zulassungspflichtiges

Düzenlemeye tabi zanaatlar örn. elektrik teknisyeni, marangoz veya iskele kurucuları gibi özel tehlike potansiyeli olan iş yerleridir. İş yeri Zanaat Yönetmeliği’nde (HwO) Ek A'da listelenmiştir.

Düzenlemeye tabi zanaatlarda serbest olarak çalışabilmek için işetme sahibi Zanaatkarlar Siciline kaydolmalıdır.

Zanaatkarlar sicili

Almanca: Handwerksrolle

Almanya'da düzenlemeye tabi zanaat mesleklerinde zanaatkarlar siciline kaydolmak gerekmektedir. Zanaatkarlar sicili, Zanaatkarlar Odası (HWKs) tarafından kontrol edilen bir kayıttır. Zanaatkarlar siciline kayıtlı işletme hamilleri, düzenlemeye tabi zanaat mesleklerinin ustalarızanaatkar kimliği" edinirler. Zanaat alanında uzman olarak ileri eğitim diploması Almanya'da alınmamışsa bunlar için Almanya'da denklik alınabilir. Denklik, zanaatkarlar siciline kaydolma hakkı kazandırır. Fakat uzman unvanı kazanılmaz.

Zanaatkârlık

Almanca: Handwerk

Zanaatkârlıkta, kişiler öncelikle el sanatları ile ilgili mesleklerde faaliyetlerde bulunurlar. 130 civarında zanaat bulunmaktadır. Bunlar arasında örn., pastacılık, kuaförlük, saatçilik, elektrikçilik ve fotoğrafçılık yer almaktadır.

Çıraklık eğitimi 3 ila 3,5 yıl sonra kalfalık sınavı ile sona erer. Daha sonra ustalık ileri eğitimine  devam etme olanağı bulunmaktadır.

Bir zanaatkârlık mesleğine sahip olan kişiler serbest olarak çalışabilir. Bunun anlamı: Onlar kendi zanaatkârlık işletmelerini yürütebilirler.

Ruhsat gerektiren zanaatlarda usta olunmalıdır. Bu, eşdeğer bir yabancı mesleki yeterlilikle (denklik prosedürü) ile de mümkündür. Ayrıca, önceden zanaatkârlar siciline de kayıtlı olmanız gerekir. Koşullar Zanaatkârlar Yönetmeliği‘nde düzenlenmektedir.

Ruhsat gerektirmeyen zanaatlarda ve zanaat benzeri faaliyetlerde kendi zanaatkarlık işletmesi yürütülebilir. Bunu yapmak için önceden bir sicile kayıt olunması veya Esnaf ve Zanaatkârlar Siciline işletmenin bildirilmesi gereklidir. Burada denklik gerekli değildir.

Ruhsat gerektirmeyen zanaatlarda ve zanaat benzeri faaliyetler, Zanaatkârlar Yönetmeliği Ek B'de yer almaktadır.

Her ikisi de yabancı mesleki yeterliliğe sahip kişiler için geçerlidir.

Alman Zanaatkârlar Yönetmeliği
Zanaatkârlar Yönetmeliği Ek B